Het smientvrouwtje is een overwegend bruine eend met donkergrijze vleugels en een witte buik. Het mannetje heeft blauwgrijze flanken, een roodbruine kop, een rozige borst en een geel voorhoofd. De smient eet vrijwel alleen plantaardig voedsel: wortels, bladeren en zaden. Rond de paring in de lente eet het vrouwtje ook kleine insecten. Ze legt dan zeven tot acht eieren in een nest op de grond. In haar eentje zorgt ze voor de jongen. De smient moet op zijn hoede zijn voor vossen en roofvogels.