De kurkeik is een groenblijvende loofboom van 15 tot 20 meter hoog. De leerachtige bladeren zijn kleiner dan die van de zomereik en hebben een paar stekelige tanden aan de randen. De ruwe, sponsachtige schors (‘kurk’) wordt 3 tot 5 centimeter dik. Met deze aanpassingen kan de boom overleven in warme, droge gebieden en is hij beschermd tegen bosbranden. Ook voedselarme gronden zijn geen probleem omdat de kurkeik een wortelstelsel heeft tot twee meter diepte en vele meters in omtrek. De kurkeik kan ruim 400 jaar oud worden.