Gebande ijzersteen ontstond meer dan twee miljard jaar geleden door vulkaanuitbarstingen onder water. Door de uitbarstingen kwam er veel ijzer in het zeewater terecht, dat neersloeg op de eerste, ondiepe zeebodems. De vorm waarin ijzer neersloeg in de gebande ijzerformaties maakt duidelijk dat de atmosfeer van de vroege aarde weinig tot geen zuurstof bevatte. Later veroorzaakten bacteriën een stijging van het zuurstofgehalte in de atmosfeer. Hierdoor ontstond er geen gebande ijzersteen meer. Alle gebande ijzerformaties zijn dan ook ouder dan zo’n twee miljard jaar.