De zwarte kroonkraanvogel is een overwegend donkergrijze vogel met een felgele pluim op zijn kop. Zijn wangen en keel zijn oranje, zijn voorhoofd zwart. Zijn staart is wit, geel en oranje van kleur. Hij wordt maximaal één meter lang. De kraanvogel scharrelt in groepen naar zaden en kleine dieren als insecten en kleine zoogdieren. Na een indrukwekkend paringsritueel legt het vrouwtje in de zomer twee of drie eieren in een nest op de grond. Na één maand komen de jongen uit de eieren.